Wprowadzona w życie 1 lipca 2015 roku nowelizacja prawa karnego zawiera w sobie istotną zmianę instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary.
Obecnie warunkowe zawieszenie zastosować można wyłącznie w odniesieniu do kary pozbawienia wolności.
Warunkowe zawieszenie kary – nowelizacja przepisów
Kara pozbawienia wolności z zawieszonym wykonaniem może zostać orzeczona jedynie wówczas, gdy jej wymiar nie przekracza roku oraz gdy sprawca w chwili popełnienia czynu nie był skazany na karę pozbawienia wolności. Okres próby wynosi obecnie co do zasady od roku do 3 lat, wyjątkowo granice te podwyższone są odpowiednio do 2 i 5 lat w przypadku młodocianych oraz sprawców popełniających przestępstwo z użyciem przemocy na skutek osoby wspólnie zamieszkującej. Odstępstwo od powyższych reguł nastąpić może wyłącznie przy zastosowaniu instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, wówczas to na obowiązujących przepisów sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności w wymiarze do lat 5 na okres próby wynoszący maksymalnie 10 lat.
Jeśli chodzi o zarządzenie wykonania warunkowo zawieszonej kary, odnotować trzeba pojawienie się regulacji umożliwiającej skrócenie okresu orzeczonej kary nawet o połowę. Przy ocenie zasadności skrócenia okresu kary sąd będzie musiał wziąć pod uwagę dotychczasowy przebieg próby, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu wykonania nałożonych obowiązków.
Zgodnie z art. 4 § 1 Kodeksu Karnego, jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. Niewątpliwie nowe przepisy istotnie ograniczają możliwość zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania i w praktyce mogą się pojawić przypadki, gdy regulacja sprzed 1 lipca 2015 roku może się okazać dla sprawcy korzystniejsza. Dokonując badania, która ustawa jest względniejsza, należy mieć na względzie utrwaloną linię orzeczniczą, zgodnie z którą w takich sytuacjach pod uwagę należy brać całą ustawę a nie tylko poszczególne jej przepisy. Oznacza to, iż oprócz przepisów o warunkowym zawieszeniu wykonania kary należy zwrócić uwagę m.in. na regulacje dotyczące zamiany kary na rodzajowo łagodniejszą, obowiązków nakładanych na sprawcę czy też zatarcia skazania. Dodać trzeba, iż nie ma możliwości jednoczesnego zastosowania fragmentu ustawy nowej oraz fragmentu ustawy obowiązującej uprzednio.